Nato
Nepeta nepetella
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Petit népéta, Népéta à feuilles lancéolées.
Descripcioun :La nato es uno planto pulèu coumuno dins li bà ssi mountagno, que trachis souvènt sus li camin, lis esboudèu e li relarg ounte passo lou fedan. Douno un pau d'èr à -n-uno sà uvi emé si fueio gaufrado e sa bono oudour. Li petalo soun blanco picoutado de roso.
Usanço :Li fueio soun manjadisso coume sabourun e se pòu n'en faire de tisano. En Tinìo sèrt pèr "abelhar en brusc" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60). Tambèn "la nato fai de bouon fen. La racino de nato emé de malvo e d'ounglo-chavalino, es bon pèr garir lous founcles" Ibid.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 Ã 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nepeta
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 Ã 17 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Colo
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Nepeta nepetella L., 1759
Angelicasso(-di-là rgi-fueio)
Laserpitium latifolium
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Laser à feuilles larges, Laser blanc.
Descripcioun :Grando planto (> 1 m) que vèn pulèu en basso mountagno emé de brout (oumbello) de la grosso. Se recounèis à si fueio coumpausado de large fuioun (5 à 6 cm). Li lòngui bratèio retoumbon vers lou bas (fotò). Laserpitium gallicum a de fuioun mai estré, en pau en triangle.
Usanço :Lis angelicasso èron, à passa tèms, aproufichado dins la preparacioun de poutingo (planto diuretico, tounico e estoumatico). Se dis que li rouman, se servien di racino pèr assaboura li counservo de cachofle (F. Couplan, op.cit. p. 468). .
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 Ã 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Laserpitium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 Ã 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 Ã 2400 m
Aparado : Noun
Liò : Tepiero roucaiouso
- Pinèdo
- Blachiero
- Esboudèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Laserpitium latifolium L., 1753